32․ Հնչյունափոխություն բառը բաղադրիչների բաժանի՛ր և դրանց օգնությամբ բացատրիր:

Տրված բաղադրիչներով բառեր կազմի՛ր և նշի՛ր, թե ինչ հնչյունափոխություն է կատարվել:

Ոսկի + ա + գույն, – Ոսկեգույն

փոշի + ա + կուլ, – փոշեկուլ

տարի + ա + վերջ, – տարեվերջ

այգի + ա + պան, – այգեպան

բարի + ա + կամ: – բարեկամ

36․ Գրի՛ր բառեր, որոնց մեջ

ա) ղ-ից հետո գրվում է ջ. – ամբողջ,աղջիկ,ողջույն

բ) խ-ից հետո գրվում է չ: – փախչել բախչա,

37․ Գրի՛ր բառեր, որոնց մեջ ր-ից հետո գրվում է ջ: Արջ,վերջ,մրջուն

44․Որտեղ պետք է, կետի փոխարեն յ գրի՛ր: Ո՞ր դեպքում գրեցիր յ-ն:

Հա.ացք, հա.ելի, հո.ակապ, մի.ացում, ձի.արշավ, տի.եզերական, փակե.ի, կա.արան, խաբե.ություն, է.ի, գնա.ի, բու.եր, տղա.ի, Մարո.ի:

45․ Կետերի փոխարեն գրի՛ր տրված բառերից մեկը:

Շոշափեց ու տեսավ, որ խեղճ կենդանու ող կոտրվել է: (ող, ոխ)

ոխ սրտում որ մնա, թույն կդառնա, կքայքայի սիրտը: (ող, ոխ)

Երբ երեկոյան հետ թռան, տեսան, որ իրենց բույնը գրավել է անծանոթ մի թռչուն: (բույն, բուն)

Մի քանի հողի ձեռք-ձեռքի էին տվել ու փորձում էին գրկել հինավուրց ծառի վիթխարի բունը: (բույն, բուն)

Մոտակայքում ապրողներն այնքան են վարժվել

Քո չքնաղ ծաղկի … է ինձ այստեղ բերել: (բույր, բյուր)

Անթիվ ու … են աստղերը: (բույր, բյուր)

Շոշափեց ու տեսավ, որ խեղճ կենդանու… կոտրվել է: (ող, ոխ)

… սրտում որ մնա, թույն կդառնա, կքայքայի սիրտը: (ող, ոխ)

Երբ երեկոյան հետ թռան, տեսան, որ իրենց բույն  գրավել է անծանոթ մի թռչուն: (բույն, բուն)

Մի քանի հողի ձեռք-ձեռքի էին տվել ու փորձում էին գրկել հինավուրց ծառի վիթխարի բուն : (բույն, բուն)

Մոտակայքում ապրողներն այնքան են վարժվել Վիկտորիաի շառաչին, որ դրան էլ ուշադրություն չեն դարձնում: (Վիկտորիա, Վիկտորյա)

Տնեցիներն այնքան են վարժվել Վիկտորյաի անտեղի լացուկոծին, որ դրան էլ ուշադրություն չեն դարձնում: (Վիկտորիա, Վիկտորյա)

Կետերի փոխարեն գրի՛ր տրված բառերից մեկը:

Քո չքնաղ ծաղկի բույրն  է ինձ այստեղ բերել: (բույրը, բյուր)

Անթիվ ու բյուր  են աստղերը: (բույր, բյուր)

Ասիա  երբևէ կհանգստանա՞ պատերազմներից: (Ասիա, Ասյա)

Ասյա երբևէ կհանգստանա՞ իրեն այդքա՜ն հուզող մտքից: (Ասիա, Ասյա)

Սոֆյա գեղեցիկ ու հյուրընկալ քաղաք է: (Սոֆիա, Սոֆյա)

Սոֆիա գեղեցիկ ու նրբանկատ աղջիկ է: (Սոֆիա, Սոֆյա)

Հարցեր և առաջադրանքներ

1․Թվարկե՛ք և նկարագրե՛ք Հայկական լեռնաշխարհի խոշոր լճերը։

Սևան, Վան և Ուրմիա

Սևանի ջուրը քաղցրահամ է, ծովի մակարդակից բարձր է 1916 մետր։ Այլ կերպ անվանում են Գեղամա ծով։

Վանա լիճ կամ Բզնունյաց ծովը աղի է։ Գտնվում է Արևմտյան Հայաստանում։ Հայտնի է իր տառեխ ձկնատեսակով։

Ուրմիա լիճը ամենաաղի լիճն է, որտեղ բուսական և կենդանական աշխարհ չկա։

2․Պարզե՛ք, թե ձեր մարզում ինչ գետեր, լճեր, լեռներ, դաշտեր կան և ուսումնասիրե՛ք։

Դավթաշեն կամրջի տակով հոսում է Հրազդան  գետը։

3․Ո՞րն է հայոց մայր գետը։

Արաքսը կամ Երասխը
4․Ներկայացրե՛ք հայկական բնաշխարհի բուսական և կենդանական աշխարհը։

Արարատյան դաշտավայրում աճում է ծիրանը, խաղողը և այլն։

5․Ի՞նչ բնապաշարներով է հարուստ Հայկական լեռնաշխարհը։

Հայկական լեռնաշխարհը հայտնի է իր ստորգետնյա հանգային ջրերով, ոսկու, արծաթի, պղնձի, աղի հանքերով և այլն։

Меня завут Марк, я учусь в средней школе,6-ом классе.Моего друга завут Анри, ему 10 лет . Он Мой единственный друг.Он лубит играй на телефщне. Он родилеся в россии. И сейчас мы учимся вместе в том же классе.

Երբ ես փոքր էի, պաշտում էի կրկեսը, և կրկեսում ամենից շատ գազաններն էին ինձ դուր գալիս: Ինձ հատկապես փիղն էր գրավում, որը, ինչպես հետո իմացա, նաև մյուս երեխաների սիրելին էր: Continue reading →

1. Выполнение задания: называться- называть:

• Этот город—————- Ростов.
• Мой папа хотел ————— меня Александром, а мама- Вадимом. В результате они ———— меня Олегом.
• меня зовут Натальей, но мне больше нравится, когда меня ————- Наташей.
• Ты не знаешь, как ——————- эта улица?
• Как вы хотите —————— вашего кота?- Мы уже —————- его Мурзиком.
• Вчера мы ходили на выставку цветов, она ——— » О чем говорят цветы».

2. Работа с ресурсом

Дополнительное задание:

В баснях выражена народная мудрость. Ознакомьтесь  баснями.  Их написал древнегреческий баснописец Эзоп.

Лиса и Виноград 

Голодная Лиса пробралась в сад и на высокой ветке увидела сочную гроздь винограда. «Этого-то мне и надобно!» — воскликнула она, разбежалась и прыгнула один раз, другой, третий… но всё бесполезно — до винограда никак не добраться. «Ах, так я и знала, зелен он ещё!» — фыркнула Лиса себе в оправдание и заспешила прочь.

Человек и Лев 

Человек и Лев затеяли спор – кто из них важнее. Человек утверждал, что люди — наивысшие существа, и превосходят львов во всём, а Лев не соглашался, и твердил обратное.

«Смотри! — воскликнул Человек, указывая на статую льва пронзённого копьём, — Вот как мы, люди, поступаем с царём зверей!»

Но Лев оскалил клыки и резонно возразил: «Твой скульптор был человек. И если бы лев изваял статую, он бы, конечно, изобразил, как лев разрывает человека на куски!».

Так что, будь скромнее, и помни: хвастовство до добра не доведёт.

Гусыня, несущая золотые яйца 

Один человек особенно чтил Гермеса, и Гермес за это подарил ему гусыню, которая несла золотые яйца. Но у того не было терпения богатеть понемножку: он решил, что гусыня внутри вся из золота, и, недолго думая, зарезал ее. Но и в ожиданиях он обманулся, и яиц с этих пор лишился, потому что в гусыне он нашел одни потроха.

Так что люди корыстолюбивые, льстясь на большее, теряют и то, что имеют

գրե՝լ փոքրիկ ստեղծագործական աշխատանք <<Իմ մուտքը  6-րդ դասորան  >> վերնագրով։

Ես եկել  եմ Հյուսիսային դպրոցից Միջին դպրոց ։ Հյուսիսային դպրոցում  սովորել  եմ 5 տարի։ Հյուսիսում մեր կազմակերպիչը ընկեր Ալինան էր ։Բայց Միջին դպրոցում ընկեր Գոհարը։   Ես շատ անգամ եմ  եկել այս դպրոց։ Ես Միջին դպրոցին շատ լավ ծանոթ եմ։  Շատ անքամ  Մայրիկիս հետ եկել եմ մեդիա ուրբաթի։  Ինձ շատ է դուր եկել մարմարյա սրահը վորը շատ մեծ է և գեղեցկություն է  տալիս Միջին դպրոցին։ Ընդհանուր պարապմունքը անում ենք Մարմարյա սրահում։ Ենդհանուրին մասնակցում են 6-րդ, 7-րդ, 8-րդ,  և 9-րդ։ Եվ այնտեղ սովորում է իմ եղբայրը չնայած նա սովորում է Ավագ դպրոցում  բայց մենք իրար հաճախ ենք տեսնում։Ես կցանկանայ որ, դպրոցում կուզեի համակարքչի տեղը լիներ տետրներ։ Միջին դպրոցը շատ-շատ մեծ է և այստեղ շատ հնարավոր որ մոլորվես։

Урок 1 .Что такое красота

1.Ответить  на вопросы:

• Что такое красота?

Красота это наша жизнь

• Какая бывает красота?

Внешняя красота и душевная красота

• Совместима ли внешняя красота с внутренней?

Да

• Какие интересные цитаты и высказывания о красоте вам известны?

-Красота есть во всем, но не всем дано это видеть.

-Заботясь о красоте, надо начинать с сердца и души, иначе никакая косметика не поможет.( Коко Шанель )

• Красота спасет мир ( Ф. Достоевский)

1. Чтение и обсуждение текста:

Узенькой тропинкой шли два путника. С одной стороны плескалось синее море, с другой – стояли горы.
Шли путники долго. Они искали красоту. Один из них был человек с горячим сердцем, другой – человек с холодным сердцем.
Человек с горячим сердцем взглянул на море, и глаза его стали изумленными и ласковыми. Он сказал:
– Какое оно сильное, могучее, вечное – море.
А человек с холодным сердцем сказал:
– Да. Много воды.
Подошли путники к серому камню. У человека с горячим сердцем радостно вспыхнули глаза:
– Смотри, какой прекрасный цветок! Да это же и есть та красота, которую мы ищем!
– Где ты видишь прекрасный цветок? – удивился человек с холодным сердцем. – Это же серый камень. Вот и трещина на нем, вот и пылью покрыт он. Камень…
– Да, камень, но там, внутри, цветок розы, –  возразил человек с горячим сердцем. – Надо добраться, освободить его от каменного плена.
Человек с горячим сердцем много дней долбил и резал камень. А человек с холодным сердцем сидел на берегу и с тоской смотрел на море.
Наконец из-под осколков камня показался цветок изумительной красоты. Казалось, весь мир вокруг притаился, всматриваясь в красоту, которую освободил человек из каменного плена.
Даже горы поднялись выше. Даже волны морские затихали, и безбрежное море стало, как зеркало.
Только человек с холодным сердцем ничего не увидел. Он прикоснулся пальцем к чудесному изваянию и сказал:
– Да, крепкий камушек….

• А вам приходилось видеть красоту на своем пути?
•  Как вы думаете, ребята, что помогает человеку видеть красоту, а что мешает?
• Легко ли было человеку с горячим сердцем добраться до цветка в сером камне?А что ему помогло?
• Найдите в тексте антонимы и скажите, для чего они в тексте?

Մեզանում Պիմեն անունով մի հի՜ն ծերունի մարդ կար։

Իննսուն տարեկան էր։ Պարապ-սարապ ապրում էր իր թոռան մոտ։ Մեջքը կռացած, փայտը ձեռին, ոտները դանդաղ քարշ տալով՝ ման էր գալի։ Բերանը անատամ, դեմքը կնճռոտած, իսկ ներքին շրթունքը դողդողում էր շարունակ։ Ման գալիս, խոսելիս շրթունքներով ծլըփացնում էր, ու անկարելի էր հասկանալ, թե ինչ է ասում։

Մենք չորս եղբայր էինք, չորսս էլ սիրում էինք ձի նստել, բայց նստելու հանգիստ ձի չունեինք։ Միայն մի պառավ ձիու էին թողնում նստենք, որի անունը Սևուկ էր։

Մի անգամ մայրիկս մեզ իրավունք տվեց ձի նստենք, ու ամենքս միասին ծառայի հետ գոմը վազեցինք։ Դարձյալ Սևուկը թամբեցին մեզ համար։ Առաջինը նստեց մեծ եղբայրս։ Քշեց կալը գնաց, պարտեզի չորս կողմովը պտտվեց, դեպի մեզ եկավ թե չէ, ձեն տվինք՝ հապա դե մի չափ գցի։ Նա սկսեց Սևուկին զարկել ոտներով, մտրակով, ու Սևուկը վազեց մեր կողքից։

Մեծից հետո մյուս եղբայրս նստեց։

Նա էլ երկար ման եկավ, նույնպես մտրակով քշեց Սևուկին ու չափ գցեց սարի տակից։ Դեռ էլի էր ուզում ման գալ, բայց երրորդ եղբայրս խնդրեց, որ շուտով թողնի իրեն։ Երրորդ եղբայրս քշեց և՛ դեպի կալը, և՛ պարտեզի չորս կողմով, և՛ գյուղի միջով ու արագությամբ բաց թողեց սարի տակից դեպի գոմը։ Երբ մեզ հասավ, Սևուկը հևում էր, իսկ շլինքն ու ազդրերը քրտնքից սևացել էին։ Հերթն ինձ եկավ։ Ես ուզում էի եղբայրներիս զարմացնեմ, ցույց տամ, թե ոնց եմ քշում։

Սկսեցի քշել Սևուկին բոլոր ուժով։ Բայց Սևուկը չէր ուզում գոմից հեռանա։ Ինչքան տվի, ինչ արի-չարի, տեղիցը չշարժվեց, հենց վախում էր ու ետ-ետ գնում։ Ես բարկացա ու ինչքան ուժ ունեի, սկսեցի զարկել մտրակով ու ոտներով։ Աշխատում էի զարկել էն տեղերին, որ ավելի ցավ են տալի։ Մտրակը կոտրեցի ու ձեռիս մնացած կտորով սկսեցի գլուխը ծեծել։ Բայց Սևուկը էլ չէր ուզում գնալ։ Այն ժամանակ ես ետ եկա, ծառային խնդրեցի, որ մի ավելի ամուր մտրակ տա։ Ծառան ասավ.
-Հերիք էր, ինչ քշեցիք, վեր եկեք, ինչո՞ւ եք տանջում անասունին։

Ես նեղացա.

— Ո՞նց թե, ես իսկի չեմ քշել։ Տես ինչպես չափ կգցեմ հիմի։ Դու միայն ինձ մի ավելի ամուր մտրակ տուր, ես սրան մի վառեմ։

Ծառան գլուխը թափ տվեց․

— Է՜հ, ախպեր, դուք խղճմտանք չունեք, դրան էլ ի՞նչ վառել կուզի։ Տեսեք, արդեն քսան տարեկան ձի է։ Տանջված անասուն է, հազիվ է շունչ քաշում։ Պառավել է, հասկանում եք, թե՞ չէ․ ա՛յ, Պիմենի պես պառավել է։ Մի՞թե կնստեիք Պիմենի մեջքին ու էդպես մտրակով կծեծեիք ուժիցը վեր, մի՞թե չէիք խղճահարվիլ։

Ես իսկույն հիշեցի Պիմենին և ականջ դրի ծառային։

Ձիուց իջա ու երբ մտիկ արի, թե ինչպես էին նրա քրտնած կողքերը բարձրանում ու ցածրանում, ինչպես էր պնչերով ծանր շունչ քաշում, հևում՝ մազթափ պոչը շարժելով, տեսա, որ վատ վիճակի մեջ էր։ Իսկ ես կարծել էի, թե նա էլ էր ինձ պես ուրախանում։ Այնպես մեղքս եկավ Սևուկը, այնպես մեղքս եկավ, որ սկսեցի քրտնած վիզը համբուրել, ներողություն .խնդրել, որ ծեծել եմ։ Այն օրվանից, ինչ մեծացել եմ, ես միշտ խղճում եմ ձիաներին ու, երբ տեսնում եմ նրանց չարչարելիս, հիշում եմ պառավ Սևուկին ու պառավ Պիմենին։

Առաջադրանք:

ա)  Նկարագրե՛ք Պիմեն ծերունուն և հիմնավորե՛ք նրա կերպարի անհրաժեշտությունը պատմվածքի մեջ։

Նա իննսուն տարեկան էր   Պիմենը շատ-շատ հին մարդ է ։

բ)  Ընտրե՛ք և հիմնավորե՛ք այն մտքերը, որոնք արտահայտված են պատմվածքի գաղափարում, և հիմնավորե՛ք, թե ինչո՛ւ չեք ընտրել մյուս  մտքերը։

• Ձիերը վարելու համար են, և նրանք դրանից հաճույք են ստանում։
• Մարդն ու կենդանին նույնը չեն, պետք չէ նրանց համեմատել։
• Ծերությունը վերաբերում է և՛ կենդանիներին, և՛ մարդկանց։
• Միշտ պետք է խղճով գործել։
• Վարգը ձիու տարերքն է՝ երիտասա՞րդ է նա, թե՞ ծեր։
• Ծեր կենդանին, ինչպես ծեր մարդը, հոգածության կարիք ունեն։