Մի անգամ Ուսուցիչը աշակերտներին հարցրեց.
– Ինչո՞ւ են մարդիկ վեճերի ժամանակ բարձրացնում ձայնը:
– Երևի նրանք կորցնում են հանգստությունը,- ենթադրեց աշակերտներից մեկը:
– Բայց ինչո՞ւ ձայն բարձրացնել, եթե 2-րդ մարդը կանգնած է կողքիդ,- կրկին պնդեց Ուսուցիչը:
Աշակերտները շփոթված թոթվեցին ուսերը: Ակնհայտ էր, որ այդ մասին նրանք չեն մտածել: Այդ ժամանակ Ուսուցիչն ասաց.
– Երբ մարդիկ վիճում են, և նրանց դժգոհությունը մեծանում է, նրանց սրտերը հեռանում են միմյանցից, ու դրա հետ միասին՝ հեռանում են նաև նրանց հոգիները, և որպեսզի միմյանց լսեն, նրանք ստիպված բարձրացնում են ձայնը: Եվ ինչքան նրանց բարկությունն ու չարությունը մեծ է, այնքան բարձր են նրանք գոռում: Իսկ երբ մարդիկ սիրահարված են լինում, նրանք ձայն չեն բարձրացնում, այլ շատ ցածր են խոսում, քանի որ նրանց սրտերը շատ մոտ են գտնվում իրար, իսկ նրանց միջև եղած հեռավորությունը ջնջվում է: Իսկ երբ մարդկանց սերն է իշխում, նրանք անգամ չեն խոսում, շշնջում են, իսկ երբեմն էլ ոչ մի բառ պետք չի լինում միմյանց հասկանալու համար. նրանց աչքերն ամեն ինչ ասում են: Մի մոռացեք, որ վեճերը ձեզ հեռացնում են միմյանցից, իսկ բարձր արտաբերված խոսքերն այդ հեռավորությունը մեծացնում են մի քանի անգամ: Մի չարաշահեք այն, քանի որ կգա մի օր, երբ այդ հեռավորությունն այնքան մեծ կլինի, որ հետդարձի ճանապարհն այլևս չեք գտնի:
Առաջադրանք:
1.Տեքստից դուրս գրիր բոլոր բայերը և կազմիր ուղիղ ձևերը:
Օրինակ՝ հարցրեց-հարցնել
բարձրացնում են- բարձրացնել
կորցնում են-կորցնել
ենթադրեց-ենթադրել
պնդեց-պնդել
թոթվեցին-թոթվել
չեն մտածել-մտածել
ասաց-ասել
վիճում են-վիճել
մեծանում է-մեծանալ
հեռանում են-հեռանալ
գոռում են-գոռալ
լսեն-լսել
լինում են-լինել
խոսում են-խոսել
գտնվում են-գտնվել
ջնջվում է-
իշխում է-իշխել
չեն խոսում–խոսել
շշնջում են-շշնջալ
չի լինում-լինել
մի մոռացեք-մոռանալ
հեռացնում են- հեռանալ
մեծացնում են-մեանալ
մի չարաշահեք-չարաշահել
կգա-գալ
կլինի-լինել
չեք գտնի-գտնել
2.Բառարանի օգնությամբ գրիր տրված բայերի հոմանիշները:
Ենթադրել-Կարծել
պնդել-հաստատել
իշխել-թագավորել
արտաբերել-Դուրս բերել
թոթվել-շարժել
ջնջել-մաքրել
շշնջալ-շշուկով խոսել
ստիպել-պնդել
գոռալ-ձայնը բարձրացնել
վիճել-կռվել
շփոթվել-իրեն կորցնել
3.Տրված արմատներից բայեր կազմի՛ր և ընդգծի՛ր արմատի և ել կամ ալ վերջավորության միջև եղած մասը:
Օրինակ` բարձր — բարձրանալ:
Առաջ-առաջանալ,խիտ-խտանալ, խոր-խորանալ, նոսր-նոսրանալ, մահ-մահանալ, կույր-կուրանալ բազում-բազմանալ, ուրախ-ուրախսնալ, ծեր-ծերանալ, գեղեցիկ-գեղեցկանալ ,վախ-վախենալ, կամ-կամենալ, մոտ-մոտենալ, հաս-հասնել, անց-անցնել, հագ-վագենալ, թիռ-թռչել ,սառ-սառչել կիպ-կպչել, տես-տեսնել: