Կարդա՛ Հովհաննես Թումանյանի դստեր՝ Նվարդ Թումանյանի հուշերն իր հայրիկի մասին։ Հուշերից դո՛ւրս գրիր ուղղագրական բառեր, որոնց գրությունը կարծում ես քեզ համար բարդ է, գրելիս կսխալվեիր։

Նվարդ

տաքություն

ընթերցանություն

ինքնակրթություն

համալսարան

ընդհակառակը

ուղղակի

միրգ

բարձրանալ

վարագուրած

Одного поля ягода (совершенно похожи)
В один голос (вместе)
Одному богу известно (никому)
Один к одному (одинаково)
Одним росчерком пера (не вникая в существо дела)
Одним миром мазаны (с одинаковыми недостатками)

Первый встречный – случайный человек.

Раз-два да и обчелся – так мало, что можно посчитать (или считать не нужно).
В два счета — очень быстро, моментально; без промедления.
В двух шагах от… – очень близко.
Два сапога – пара – один другого не лучше.
Убить двух зайцев — сразу выполнить два нужных, важных дела; добиться

2 (друг)-два друга, 5 (перо)-пять перо , 3 (сутки)-три сутки,   (весло)-шесть весла,  2 (вилы)-две вилы,  5 (метла)-пять метла, 4 (грабли)- четыре грабли,  7 (петля)-семь петля 9 (сосна)-девять сосны 4 (девушка)-четыре девушки, 8 (доска)-восемь доска,  6 (дочь)-шесть дочери, 10 (грамм)десять грамм, 12 (апельсин)- двинадцать апельцинов, 7 (скатерть) семь скатертьи, 9 (орден)-девять орден, 11 (черешня)-одинадцать черешни, 13 (деревня)-тринадцать деревни, 15 (гектар)-пятнадцать гектар, 12 (.двинадцать килограмм

Past Simple Tense

Exercise 1

1. I worked in a bank many years ago.
2. He  lived in Moscow five years ago.
3. I like flowers before it happened.
4. Tom played the piano yesterday evening.
5. I  loved you many years ago.
6. Kristina and Mike studyed English together last winter.
7. You enjoyed vyour last holidays.
8. The concert  finished at 7 o’clock.
9. He  planed to go to the party yesterday.
10. Ann  died when she was 87 years old.

Exercise 2

1. Anna (to have) a shower this morning.
2. They (to go) at work by bus last morning.
3. Cats (to drink) milk yesterday.
4. She (to get up) early this morning.
5. You (to sleep) on a sofa last night.
6. He (to swim) in a pool last week.
7. We (to sing) a song on the party last night.
8. I (to forget) to call her yesterday.
9. She (to drive) a car last month.
10. You (to lose) keys yesterday evening.

Exercise 3

1. I (to read) a newspaper this morning.
2. We (to visit) her parents last month.
3. I (to want) to read this book last year.
4. They (to watch) TV this night.
5. She (to see) him last year.
6. They (to run) this morning.
7. Marina (to stay) at home yesterday evening.
8. He (to pay) by credit card yesterday.
9. It (to happen) last summer.
10. I (to win) last night.

At home:

Read the text.Play the game.Watch the video.

երկու ընկեր  որոշում էն  սարերով, և ձորերով ճամփորդել: պայուսակի մեջ դնում էն հաց և ջուր և ճանապար ընկան:

 

• Կարդա՛ «Արծիվն ու կաղնին»  բալլադը:
• Բլոգումդ 5-6 նախադասությամբ գրավոր պատմի՛ր բալլադը:
• Անծանոթ բառերը բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

Վիթխարի-մեծ, հսկա

անկոտրում-համառ, չհանձնվող

հուժկու- Ուժեղ, հզոր, զորեղ

• Գրի՛ր, թե ինչ սովորեցրեց քեզ այս բալլադը:
  Այս բալլադը սովորեցնում է, որ պետք չէ լինել պարծենկոտ:

Ջրոլորտի պահպանությունը: Մեզ արդեն հայտնի է, որ Երկիր մոլորակը հարուստ է ջրային ռեսուրսներով, սակայն դրանց չնչին մասն է քաղցրահամ ջուր:

Գետերի ու քաղցրահամ լճերի ջուրն օգտագործում են ոռոգման, կո­մունալ կենցաղային նպատակներով: Մեծ քանակությամբ ջուր օգտա­գործվում է նաև արդյունաբերության տարբեր ճյուղերի համար: Գետերի վրա կառուցվել են բազմաթիվ էլեկտրակայաններ, որոնք բնակչությանն ապահովում են էլեկտրաէներգիայով: Օվկիանոսներն ու ծովերը ծառայում են մարդուն նավարկության հա­մար, ինչպես նաև՝ սննդի և բազմաթիվ օգտակար հանածոների շտեմա­րան են:
Մարդու տնտեսական գործունեության հետևանքով՝ այսօր ջրային ա­վազանները, այդ թվում նաև՝ Համաշխարհային օվկիանոսն աղտոտված են: Հատկապես մեծ չափերի է հասնում օվկիանոսների աղտոտումը տար­բեր տեսակի նավթամթերքների արտանետումներից և գետերի բերած աղ­տոտված ջրերից: Ջրի մակերեսը ծածկվում է յուղի բարակ թաղանթով, որը դժվարացնում է օդի ու ջրի միջև գազափոխանակությունը, իսկ դա էլ ազդում է օվկիանոսների և լճային ավազանների օրգանական աշ­խարհի վրա:

 

Երկրագնդի վրա բազմաթիվ գետեր աղտոտված են արդյունաբերա­կան ձեռնարկություններից կատարվող արտանետումներով, կոյուղաջրե­րով, գյուղատնտեսության մեջ օգտագործվող պարարտանյութերով ու թու­նաքիմիկատներով: Առանձին գետերում ջուրը նույնիսկ թունավոր է և օգ­տագործման համար ոչ պիտանի:

Ջուրն ունի մի հիանալի հատկություն. դա ինքնամաքրման ունակու­թյունն է, որը կատարվում է աստիճանաբար՝ ջուրը հոսելու ընթացքում: Սակայն չափից ավելի աղտոտման դեպքում ջուրն այլևս չի կարող ինքնամաքրվել: Դա վերաբերում է հատկապես փոքր գետերին: Այս դեպքում մարդու միջամտումն այդ գործին դառնում է անխուսափելի, այլապես՝ քաղցրահամ ջրի խիստ պակաս կլինի:

Ուստի պետք է ջրային պաշարները  պաշտպանել հետագա աղտոտու­մից: Պետք է դադարեցնել կեղտաջրերի հոսքը դեպի ջրային ավազաններ: Այս ուղղությամբ հսկայական աշխատանքներ են կատարվում տար­բեր երկրներում: Հատկապես տնտեսապես զարգացած երկրները մեծ մի­ջոցներ են ծախսում արտանետված կեղտաջրերը մաքրելու համար: Կա­ռուցում են ջրամաքրման կայաններ: Բոլոր խոշոր քաղաքներն ունեն ջրա­մաքրիչ կայաններ, այդ թվում՝ նաև Երևանը:

Բավականին դժվար և առայժմ անիրագործելի է օվկիանոսների մաքրման խնդիրը: Օրինակ՝ օվկիանոսի մակերեսին հայտնված նավթի կամ յուղի շերտը մաքրելու համար ստեղծվել են հատուկ նավեր, որոնց ա­ռաջամասում տեղադրված սարքերի միջոցով ջուրն ընդունվում, մաքրվում և նորից բաց է թողնվում ծով կամ օվկիանոս:

Շատ վնասակար են նաև կոշտ թափոնները: Դրանք արտա­նետող արդյունաբերական ձեռնարկությունների կողքին կառուցում են այդ թափոնները վերամշակող գործարաններ:

Քաղցրահամ ջրի հիմնախնդիրը: Մարդուն պիտանի քաղցրահամ ջրի ընդհանուր ծավալը մեր մոլորակի վրա չնչին է: Սակայն այս չնչին ծավալը  չէ, որ մտահոգում է մարդուն, այլ՝ այն, որ ցամաքի վրա քաղցրահամ ջուրը բաշխված է խիստ անհավասարաչափ և, ինչպես նշվեց վերևում՝ բավա­կանին աղտոտված է:

Աշխարհի շատ երկրներում քաղցրահամ ջրի «սով» է, որը պատճառ է դառնում բազմաթիվ հիվանդությունների, խլում մարդկային կյանքեր:

Մեր երկրում նույնպես քաղցրահամ ջուրը տեղաբաշխված է խիստ անհավասարաչափ: Սակայն մեզ ջրի «սով» չի սպառնում: Հայաստանը համարվում է ջրային ռեսուրսներով միջին ապահովվածությամբ երկիր: Քաղցրահամ ջրի հիմնախնդիրը լուծելու համար մարդը փնտրում է տարբեր ուղիներ: Նախ՝ ամենագլխավորը քաղցրահամ ջրի խնայողաբար և արդյունավետ օգտագործումն է:

Ջրային ավազանները պետք է պահպանվեն հետագա աղտոտումնե­րից, և կեղտաջրերն առանց մաքրելու չպետք է լցվեն ջրային ավազաններ: Քաղցրահամ ջրի հիմնախնդրի լուծման ուղիներից է նաև օվկիանոսի ջրի աղազերծումը և օգտագործումը: Աշխարհի մի շարք երկրներում ար­դեն կառուցվել են օվկիանոսի ջրի աղազերծման կայաններ: Հիմնախնդրի մեղմման համար առաջարկում են նաև այսբերգների տեղափոխումը, հա­լեցումը և օգտագործումը:

Երկիր մոլորակի յուրաքանչյուր բնակչի պարտքն է խնայողաբար օգ­տագործել և պահպանել ջրային պաշարները՝ ապագա սերունդների հա­մար ևս: Ջրի մաքրությունը կենսական հարց է բոլոր երկրների համար:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Ի՞նչ նպատակով է օգտագործվում ջուրը երկրագնդի վրա:

Գետերի ու քաղցրահամ լճերի ջուրն օգտագործում են ոռոգման, կո­մունալ կենցաղային նպատակներով: Մեծ քանակությամբ ջուր օգտա­գործվում է նաև արդյունաբերության տարբեր ճյուղերի համար:

1. Ինչո՞վ են աղտոտված երկրագնդի ջրերը:

նավթամթերքների արտանետումներից և գետերի բերած աղ­տոտված ջրերից: Երկրագնդի վրա բազմաթիվ գետեր աղտոտված են արդյունաբերա­կան ձեռնարկություններից կատարվող արտանետումներով, կոյուղաջրե­րով, գյուղատնտեսության մեջ օգտագործվող պարարտանյութերով ու թու­նաքիմիկատներով:

1. Ջրային ավազաններն աղտոտումից պահպանելու համար ի՞նչ աշ­խատանքներ են կատարվում:

Կա­ռուցում են ջրամաքրման կայաններ: Բոլոր խոշոր քաղաքներն ունեն ջրա­մաքրիչ կայաններ, այդ թվում՝ նաև Երևանը:

1. Ո՞րն է քաղցրահամ ջրի հիմնախնդիրը:
2. Քաղցրահամ ջրի հիմնախնդրի լուծման ի՞նչ ուղիներ գիտեք

1․ Գրե՛ք թվանշաններով․
Մեկ հազարերորդ 1/1000
Մեկ յոթերորդ 1/7
Մեկ երեսունհազարերորդ 1[30.000

2․ Տրված մեծություններից առաջինը երկրորդի ո՞ր բաժինն է։
րոպե և ժամ
օր և շաբաթ
միլիմետր և սանտիմետր
միլիմետր և մետր
կիլոգրամ և ցենտներ
կիլոգրամ և տոննա
3․ Ինչպե՞ս է կոչվում
տոննայի մեկ տասներորդ մասը
րոպեի մեկ վաթսուներորդ մասը

մետրի մեկ տասներորդ մասը
օրվա մեկ քսանչորսերորդ մասը
քառակուսի դեցիմետրի մեկ տասհազարերորդ մասը

4․ 400հա մակերես ունեցող դաշտի մասում ցորեն է ցանված, իսկ մնացած մասում՝
եգիպտացորեն։ Քանի՞ հեկտար մակերեսի վրա է եգիպտացորեն ցանված։

5․ Ո՞րն է այն ամենափոքր բնական թիվը, որը 19-ի բաժանելիս ստացվող մնացորդը
հավասար է 8-ի։

Լուծում՝19*8=152

Պատ՝152
Լրացուցիչ

6․ Ուղղանկյան մակերեսը 2475սմ 2 է։ Որքա՞ն է այն ուղղանկյան մակերեսը, որի
երկարությունը 3 անգամ, իսկ լայնությունը 5 անգամ ավելի փոքր է, քան տրվածինը։

Լուծում՝2475:3+2475:5=1320

Պատ՝1320

 

7․ Մեքենան յուրաքանչյուր 100կմ ճանապարհին ծախսում է 8լ բենզին։ Քանի՞ լիտր
բենզին է անհրաժեշտ, որպեսզի մեքենան անցնի 250կմ։

Լուծում՝100=8լ

100+100+50=8լ+8լ+4լ=20լ

Պատ՝20լ

8․ Երեք եղբայրներ ունեն 900դրամ։ Կրտսերն ունի 10 դրամով պակաս, իսկ ավագը՝
10դրամով ավելի, քան միջին եղբայրը։ Քանի՞ դրամ ունի նրանցից յուրաքանչյուրը։

Պատ`փոքր=290

միջին=300

Մեծ=310

Գրի՛ր վարժությունները։

102. Բնակավայր կամ տեղանք ցույց տվող բառերին այնպիսի ածանցներ ավելացրու, որ նոր բառերը տվյալ տեղի բնակիչ իմաստն արտահայտեն:

Օրինակ՝ լեռն — լեռնցի:

Երևան, – երևանցի քաղաք,-քաղաքացի Վան-վանցի, Մուշ,մշեցի Աշտարակ,-աշտարակացի Արտաշատ,-արտաշացի Դվին,-դվինցի Կարս,-կարսեցի Գյումրի,-գյումրեցի  Լոռի,-լոռեցի Ամերիկա,-ամերիկացի Նյու-Յորք,-նյու յորքեցի Լոնդոն,-լոնդոնցի սար,-սարեցի գյուղ-գյուղացի:

116. Տրված բաղադրյալ բառերի իմաստներն արտահայտի՛ր բառակապակցություններով:

Օրինակ՝ միաեղջյուր — մի եղջյուր ունեցող:

Վիպագիր,-վեպ գրող մեծագլուխ,մեծ գլուխ ունեցող սրընթաց,-արագ ընթացող երկերեսանի,-երկու երես ունեցող զբոսայգի, -զբոսնելու համար այգի սրամիտ,-սուր մտքեր արտահայտող հեռուստացույց,- հեռուն ցույց տվող պահարան,-իրերը պահելու վայր հայաստանցի – ազգությամբ հայ :

129. Գրի´ր բառամիջում է ունեցող յոթ բառ: Այդ բառերով կազմի´ր նախադասություններ:

վայրէչք, էլեկտրաէներգիա, մանրէաբան, հնէաբան, հէռուստաէկրան, լայնէկրան, ելևէջ:

ինքնաթիռը պետք է ժամը 9:00 վայրեչք կատարել

առանց էլէկտրաէներգյաի չի կարող աշխատել հեռուստացույցը

մանրեաբանը խոշորացոըյցով ստուգոըմ էր մ մանրեներին

 

130.Գրի´ր բառամիջում о ունեցող յոթ բառ: Այդ բառերով կազմի´ր նախադասություններ: 

ամանօր, տնօրեն, բնօրան, շտապօգնություն, անօրեն,  նմանօրինակ, մեմղմօրօր:

 

132. Կետերը փոխարինի´ր բ,պ կամ փ տառերով (հարկ եղած դեպքում դիմի´ր ուղղագրական բառարանին):

Նուրբ, սրբել, դարբին, խաբել, թպրտալ, երփներանգ, երբեք, համբուրել, փրփրել, հինգշաբթի, ճամփորդ, դարպաս, ճանապարհ, աղբանոց, իբրև, եղբայր:

133. Կետերը փոխարինի´ր գ, կ կամ ք տառերով (հարկ եղած դեպքում դիմի՛ր ուղղագրական բառարանին):

Թարգմանել, հագուստ, կարգ, պարգևատրել, երգիչ, oգուտ, անեծք, սայթակել, զորք, վարքաբեկել, գրկել, ձագուկ:

ONCE UPON A TIME there lived a husband and wife who did not see eye to eye. The man called his wife stupid and she returned the compliment. They were always fighting about something or other.

One day, the man bought a hundred pounds of butter and rice, hired a man to carry it on his back and took it home. His wife was furious. “Didn’t I always say you were stupid!” she cried. “What did you go and buy so much butter and rice for? Thinking of holding a wedding for your son, for a funeral banquet for your father?”

“What are you talking about? What funeral banquet, what wedding? Take it and put it all away. It’s for the Carnival.”

The wife calmed down, took the stuff and put it away. Some time passed and the woman waited and waited, but the Carnival did not come. As she was sitting by the door one day, she saw a man hurrying by along the street. She raised one hand to her forehead and called: “Hey, brother, come here for a minute!”

The young man stopped.

“You’re not the Carnival by any chance, are you, brother?” she asked.

The man saw at once that there must be something wrong with her up top and thought to himself: “Aha, I’ll say I am, and see what happens.”

“Why, of course, sister. I’m Carnival. What is it?”

“Well, all I have to say is that after all, we’re not your servants, to keep your rice and butter for such a long time! Aren’t you ashamed of yourself,? Why haven’t you ever shown up to take your stuff away?”

“Why so angry, my dear? That’s just what I’ve come for. I’ve been looking for your house for a long time but couldn’t find it.”

“Well, alright, come on and take it then.”

The man hurried into the house, grabbed the butter and rice, put it on his shoulder and took off for his village.

When the husband came home in the evening, the woman told him: “The Carnival came at last. I gave him back his things and he took them away.

“‘What Carnival…? What things, Woman!?”

“The butter and the rice. . . . I saw him coming along the road, looking for our house. I called him over, gave him a good telling off and had him carry the stuff away on his back.”

“Oh, stupid one. You’ve ruined me! Which way did he go?”

She showed him and the man mounted his horse and rode after the Carnival.

Meanwhile, the Carnival, making good his escape, glanced back and noticed a man on horseback riding after him. He realised at once that it must be the woman s husband. The man rode up to him and said: “Good day, brother. Have you seen a man going this way?”

“Yes, indeed, I did see one.

“What was he carrying on his back?”

“Butter and rice.

“Ah, he must be the one I’m looking for. Did he go by long ago?”

“Quite a time.”

“Do you think I can catch him up if I ride fast?”

“How could you?” said the Carnival. “You’re on horseback, but he was on foot. By the time your horse has taken four steps—one, two, three, four—the man will already have walked away on his two feet: one-two, one-two! Much faster than you!”

“What shall I do then?”

“Well, you can leave your horse with me and go on foot like him if you like. Maybe then you’ll catch him up.

“Yes, yes, well said!” And he climbed off his horse, left it with the other man, and set off on foot—one-two, one-two.. . . As soon as he was out of sight the Carnival loaded his burden on the horse’s back, turned off the road and galloped home.

Our man, however, walked on and on and finding nobody turned round and came back—to find both the horse and the stranger gone. He returned home and husband and wife started fighting anew: the man because of the butter and rice, the woman because of the horse. And they are fighting to this day. He calls her stupid, and she returns the compliment.

And the Carnival listens and laughs to himself.

Անծանոթ բառեր

carnival- բարեկենդան

hundred pounds- հարյուր ֆունտ

hire- վարձել

furious- վրդովված, բարկացած

funeral banquet- թաղման բանկետ

stuff -իրեր

forehead-ճակատ

by any chance- ցանկացած պատահականությամբ

servant- աղախին

ashamed of-ամաչել

grab-խլել

ruin-կործանել

escape-փախնել

stranger-անծանոթ

climb-բարձրանալ

load-bernel

burden-բեռ

gallop-ձիու վազք

mount- բարձրանալ

Տեքստից դուրս գրել անցյալ ժամանակաձևով գրված  բայերը:

Տեքստից դուրս գրել գոյականները:

Գրել տեքստի կարմիրով նշված բառերի հոմանիշները:

Գրել տեքստի կապույտով գրված բառերի հականիշները: